How to write Good and Remmarkable Answer





IAS / CGPSC / OTHER STATE PSC рдкрд░ीрдХ्рд╖ा рдХे рд▓िрдП рдЙрдд्рддрд░ рд▓िрдЦрдиे рдХे рдХौрд╢рд▓ рдХो рдмреЭाрдиे рдХे рд▓िрдП рд╕ुрдЭाрд╡

рдХुрдЫ рд╣ी рд╕рдордп рдоें рдЕрдкрдиे рд▓ेрдЦрди рдХौрд╢рд▓ рдХो рд╕ुрдзाрд░рдиे рдкрд░ рдХाрд░्рдп рдХрд░рдиे рдХे рд▓िрдП рдпрд╣ां рдХुрдЫ рддрд░ीрдХे рджिрдП рдЧрдП рд╣ैं।
рдпрд╣ां рдХुрдЫ рдХ्рд░िрдпाрдХрд▓ाрдк рджिрдП рдЧрдпे рд╣ैं рдЬो рдХि UPSC рд╕िрд╡िрд▓ рд╕ेрд╡ा рдкрд░ीрдХ्рд╖ा / CGPSC рдпा рдЕрди्рдп рд░ाрдЬ्рдпों рдХी рд░ाрдЬ्рдп рд╕ेрд╡ा рдХी рд▓िрдЦिрдд ( рдкрд░ंрдкрд░ाрдЧрдд ) рд╢ैрд▓ी рдХी рдкрд░ीрдХ्рд╖ाрдУं  рдоें рдЕрдзिрдХ рд╡्рдпाрд╡рд╣ाрд░िрдХ рдЙрдд्рддрд░ рд▓िрдЦрдиे рдХे рдХौрд╢рд▓ рдХो рдмреЭрдиे рдоें рдЖрдкрдХी рд╕рд╣ाрдпрддा рдХрд░ेंрдЧे।

1. рдЪрдпрдирд╢ीрд▓ рдкреЭрдиा:

рдЖрдк рдоें рд╕े рдХрдИ рд▓ोрдЧ “рдЪрдпрдирд╢ीрд▓” рд╢рдм्рдж рд╕े рдкрд░िрдЪिрдд рд╣ोंрдЧे। рдЬрдм рдЗрд╕े рдкрдв़ाрдИ рдХे рд╕ाрде рдЬोреЬा рдЬाрддा рд╣ै, рддो рдпрд╣ां рдЗрд╕рдХा рдорддрд▓рдм рдХрдИ рд╕्рдд्рд░ोрддों рд╕े рдкрдврдиे рдХो рджрд░्рд╢ाрдиे рд╕े рд╣ै। UPSC рд╕िрд╡िрд▓ рд╕ेрд╡ा рдкрд░ीрдХ्рд╖ा / CGPSC рдпा рдЕрди्рдп рд░ाрдЬ्рдпों рдХी рд░ाрдЬ्рдп рд╕ेрд╡ा рдХी рд▓िрдЦिрдд ( рдкрд░ंрдкрд░ाрдЧрдд ) рд╢ैрд▓ी рдХी рдкрд░ीрдХ्рд╖ाрдУं рдоें рдЕрдЪ्рдЫे рдЕंрдХ рдк्рд░ाрдк्рдд рдХрд░рдиे рдХे рд▓िрдП, рдпрд╣ рд╕ुрдиिрд╢्рдЪिрдд рдХрд░ें рдХि рдЖрдк рдмреЬे рдкैрдоाрдиे рдкрд░ рдФрд░ рдХрдИ ‘рд╡िрд╢्рд╡рд╕рдиीрдп’ рд╕्рд░ोрддों рд╕े рдкрдвाрдИ рдХрд░ें।
рдпрд╣ рдЖрдкрдХी рдЙрди рд╡िрд╖рдпों рдХे рд▓िрдП рддрд░्рдХ рдмрдиाрдиे рдоें рд╕рд╣ाрдпрддा рдХрд░ेрдЧा рдЬिрд╕рд╕े рдЖрдк рдпा рддो рдЕрдирдЬाрди рд╣ैं рдпा рд╕िрд░्рдл़ рдеोреЬा-рдмрд╣ुрдд рд╣ी рдЬाрдирддे рд╣ैं।

2. рдкिрдЫрд▓े рд╡рд░्рд╖ рдХे рдк्рд░рд╢्рди-рдкрдд्рд░ों рдХो рд╣рд▓ рдХрд░ें:

рд╢ाрдпрдж рд╕рдмрд╕े рдЕрдзिрдХ рджोрд╣рд░ाрдпा рдЧрдпा рд╕ुрдЭाрд╡। рдк्рд░рд╢्рдиों рдХे рд╡ाрд╕्рддрд╡िрдХ рд╕्рддрд░ рдФрд░  рдк्рд░рдХाрд░ рдХे рдмाрд░े рдоें рдЬाрдирдиे рдХे рд▓िрдП, рдпрд╣ рдЖрд╡рд╢्рдпрдХ рд╣ै рдХि рдЖрдк рдкिрдЫрд▓े рд╡рд░्рд╖ рдХे рдкेрдкрд░ों рдХो рд╣рд▓ рдХрд░ें। рдЕрдкрдиे рдЙрдд्рддрд░ों рдХा рд╡िрд╢्рд▓ेрд╖рдг рдХрд░рдиे рдХे рд▓िрдП рдПрдХ рд╕рд╣ी рдлोрд░рдо рдХा рдЪрдпрди рдХрд░ें।

3. рдк्рд░рд╢्рди рдХो рд╕рдордЭें:

UPSC рд╕िрд╡िрд▓ рд╕ेрд╡ा рдкрд░ीрдХ्рд╖ा рдХрдаिрди рд╣ै। рдЖрдк, рдЗрд╕ рддрде्рдп рдХा рдк्рд░рднाрд╡ рдЕрдкрдиे рдк्рд░рджрд░्рд╢рди рдкрд░ рди рдкреЬрдиे рджें। рдк्рд░рдд्рдпेрдХ рдк्рд░рд╢्рди рдХो рд╣рд▓ рдХрд░рдиे рд╕े рдкрд╣рд▓े рддीрди рдмाрд░ рдкреЭें। рдРрд╕ा рдХрд░рдиे рд╕े рдЖрдк рдпрд╣ рдЬाрди рдкाрдПंрдЧे рдХि рд╡ाрд╕्рддрд╡ рдоें рдХ्рдпा рдкूрдЫा рдЬा рд░рд╣ा рд╣ै।
рдХрднी-рдХрднी, рдЙрдо्рдоीрджрд╡ाрд░ों рдХो рдн्рд░рдоिрдд рдХрд░рдиे рдХे рд▓िрдП рдПрдХ рдк्рд░рд╢्рди рдХो, рдЗрд╕рдоें рдХुрдЫ рдлेрд░-рдмрджрд▓ рдХрд░рдХे рдкूрдЫ рд▓िрдпा рдЬाрддा рд╣ै। рдЖрдкрдХी рд╕्рдеिрддि рдоें рдРрд╕ा рдирд╣ीं рд╣ोрдиा рдЪाрд╣िрдП।

4. рд╕ंрдХ्рд╖ेрдк рдоें рд▓िрдЦें:

рдпрд╣ рд╕рдордЭрдиे рдХी рдХोрд╢िрд╢ рдХрд░ें рдХि рдпрд╣ рдЖрдкрдХे рдХॉрд▓ेрдЬ рдХी рдкрд░ीрдХ्рд╖ा рдирд╣ीं рд╣ै рдФрд░ рди рд╣ी рдЖрдкрдХी рдмोрд░्рдб рдкрд░ीрдХ्рд╖ा рд╣ै। рдЖрдкрдХो рдХेрд╡рд▓ рд╢ीрдЯ рднрд░рдиे рдХे рд▓िрдП рдЕंрдХ рдирд╣ीं рджिрдП рдЬाрдпेंрдЧे। UPSC рд╕िрд╡िрд▓ рд╕ेрд╡ा рдкрд░ीрдХ्рд╖ा / CGPSC рдпा рдЕрди्рдп рд░ाрдЬ्рдпों рдХी рд░ाрдЬ्рдп рд╕ेрд╡ा рдХी рд▓िрдЦिрдд ( рдкрд░ंрдкрд░ाрдЧрдд ) рд╢ैрд▓ी рдХी рдкрд░ीрдХ्рд╖ाрдУं (рдоुрдЦ्рдп рдкрд░ीрдХ्рд╖ा) рдХे рд▓िрдП, рдШुрдоा-рдлिрд░ा рдХрд░ рд▓िрдЦрдиे рд╕े рдмрдЪें। рд╕рдЯीрдХ рдЙрдд्рддрд░ рд▓िрдЦें рдФрд░ рдЙрдд्рддрд░ рдХे рдкीрдЫे рдХा рд╕рд╣ी рддрд░्рдХ рд▓िрдЦें।

5. рдХी-рд╡рд░्рдб рдиिрд╣िрдд рдХрд░ें:

рдпрд╣ рд╕рд▓ाрд╣ рджी рдЬाрддी рд╣ै рдХि рдЖрдк рдк्рд░рд╢्рди рд╕े рд╕ंрдмंрдзिрдд рдХी-рд╡рд░्рдб рдХा рдк्рд░рдпोрдЧ рдХрд░ें। рдпрд╣ рдЖрдкрдХे рдЙрдд्рддрд░ рдХो рд╡ेрдЯेрдЬ рджेрддा рд╣ै рдФрд░ рдЗрд╕े рдФрд░ рдЕрдзिрдХ рдкрдардиीрдп рдмрдиाрддा рд╣ै। рд▓ेрдХिрди рдлिрд░ рднी, рдЗрд╕рд╕े рдЖрдкрдХा рдЙрдд्рддрд░ рдЕрд╕्рдкрд╖्рдЯ рдФрд░ рдмिрдиा рдХिрд╕ी рддрд░्рдХ рдХे рдирд╣ीं рд╣ोрдиा рдЪाрд╣िрдП।

6. рд╕рдордп рдк्рд░рдмंрдзрди:

UPSC рд╕िрд╡िрд▓ рд╕ेрд╡ा рдкрд░ीрдХ्рд╖ा / CGPSC рдпा рдЕрди्рдп рд░ाрдЬ्рдпों рдХी рд░ाрдЬ्рдп рд╕ेрд╡ा рдХी рд▓िрдЦिрдд ( рдкрд░ंрдкрд░ाрдЧрдд ) рд╢ैрд▓ी рдХी рдкрд░ीрдХ्рд╖ाрдУं рдоें, рдЧрддि рдФрд░ рд╕рдЯीрдХрддा рд╣ी рд╕рдм рдХुрдЫ рд╣ै। рдЬैрд╕े рд╣ी рдЖрдкрдХो рдк्рд░рд╢्рди рдХी рд╕ंрд░рдЪрдиा рдФрд░ рдмेрд╕िрдХ рддрд░्рдХ рд╕рдордЭ рдЖ рдЬाрддा рд╣ै, рддो рдЙрд╕рдХा рдЙрдд्рддрд░ рдмрдиाрдиा рдФрд░ рд▓िрдЦрдиा рдк्рд░ाрд░ंрдн рдХрд░ें। рд╢рдм्рджाрд╡рд▓ी рдХे рдмрд╣ुрдд рдмреЬे-рдмреЬे рд╢рдм्рджों рдХा рдк्рд░рдпोрдЧ рди рдХрд░ें। рдЖрдкрдХा рдЙрдд्рддрд░ рд╡्рдпрд╡рд╣ाрд░िрдХ рд╣ोрдиा рдЪाрд╣िрдпे рдЬिрд╕рдХे рд▓िрдП рдмрд╣ुрдд рдЕрдзिрдХ рд╕рдордп рднी рди рд▓ें।

7. рдПрдХ рд╡्рдпाрд╡рд╣ाрд░िрдХ рдЙрдд्рддрд░ рдХी рд╕ंрд░рдЪрдиा:

рдпрджि рд╣рдо рдоोрдЯे рддौрд░ рдкрд░ рдмाрдд рдХрд░ें, рддो UPSC рдкрд░ीрдХ्рд╖ा рдоें рдк्рд░рдд्рдпेрдХ рдЙрдд्рддрд░ 4 рд╡рд░्рдЧों-рдкрд░िрдЪрдп, рдХेंрдж्рд░ीрдп рд╡िрд╖рдп - рдЕ. рдоूрд▓ рдЙрдд्рддрд░ рдм. рд╕рдорд╕ाрдордпिрдХी / рд╡рд░्рддрдоाрди рд╕рдордп рдоें рдк्рд░ाрд╕ंрдЧिрдХрддा ( рд╕рднी рдк्рд░рд╢्рдиों рдоें рд▓ाрдЧू рдирд╣ीं, рдкрд░рди्рддु UPSC / рдЕрди्рдп рдк्рд░рдоुрдЦ рдкрд░ीрдХ्рд╖ाрдУं рдоें рдЕрдзिрдХांрд╢ рдк्рд░рд╢्рди рдХिрд╕ी рдиा рдХिрд╕ी рд╕рдорд╕ाрдордпिрдХ рдоुрдж्рджे рдХो рдЫूрдиे рд╡ाрд▓े рд╣ोрддे рд╣ैं рдЙрдирдХा рдЙрд▓्рд▓ेрдЦ рдХрд░ें ) рдФрд░ рдиिрд╖्рдХрд░्рд╖ рдХे рд╕्рддрд░ рдкрд░ рдЖрдкрдХा рдЙрдд्рддрд░ рд╕ंрддुрд▓िрдд рд╣ोрдиा рдЪाрд╣िрдП। рдХिрд╕ी рдк्рд░рд╢्рди рдХा рдЙрдд्рддрд░ рд▓िрдЦрддे рд╡рдХ़्рдд рдЖрдкрдХो рдЙрд╕े рдЗрд╕ рдк्рд░рдХाрд░ рд╡िрднाрдЬिрдд рдХрд░рдиा рдЪाрд╣िрдП рдХि рдЙрд╕ рдЙрдд्рддрд░ рдХो рдкрдв़рддे рд╡рдХ़्рдд рдПрдХ рд╕рдорд░ूрдкрддा рдмрд░рдХ़рд░ाрд░ рд░рд╣े।
рдЙрджाрд╣рд░рдг :
рдПрдХ рдЖрджрд░्рд╢ рдЙрдд्рддрд░ рдХा рдк्рд░ाрд░ूрдк :

рдк्рд░рд╕्рддाрд╡рдиा –     рд╕ाрдоाрди्рдп рдПрд╡ं рд╕рдЯीрдХ рд╢рдм्рджों рдоें 1 рдпा 2 рд▓ाрдЗрди ( рд╢рдм्рдж рд╕ीрдоा рдЕрдиुрд╕ाрд░ 100, 250, 500 рдЕंрдХ рдХे рдк्рд░рд╢्рдиों рдХे рд▓ीрдП рдЕрдиिрд╡ाрд░्рдп рд░ूрдк рд╕े рд▓िрдЦрдиे рдХा рдк्рд░рдпाрд╕ рдХрд░ें ) рдоें рдкрд░िрдЪрдп рд▓िрдЦें, рд╕ाрдоाрди्рдпрддः рдкрд░िрднाрд╖ा, рдРрддिрд╣ाрд╕िрдХ рдкृрд╖्рдарднूрдоि, рдЪрд░्рдЪिрдд рд╡्рдпрдХ्рддि рдХे рдХрдерди (Quote) рдЖрджि рдХा рдк्рд░рдпोрдЧ рдХिрдпा рдЬाрддा рд╣ै, рдЖрдкрдХी рдк्рд░рд╕्рддाрд╡рдиा рдпрд╣ рдмрддाрддी рд╣ै рдХी рдЖрдк рдиे рдк्рд░рд╢्рди рд╕े рдХ्рдпा рд╕рдордЭा рдЕрдерд╡ा рд╕рдордЭा рдпा рдирд╣ींрдк्рд░рд╕्рддाрд╡рдиा рдХी рдЧुрдгрд╡рдд्рддा рд╕े рд╣ी рдЖрдкрдХे рдк्рд░ाрдк्рддांрдХ рдХी рд░ुрдкрд░ेрдЦा рддрдп рд╣ो рдЬाрддी рд╣ै, (First Impression is last impression),
рдордз्рдп рднाрдЧ -     рдпрд╣ рдЖрдкрдХे рдЙрдд्рддрд░ рдХा рдоूрд▓ рднाрдЧ рд╣ोрддा рд╣ै, рдЗрд╕рдоें рдкूрдЫे рдЧрдП рдк्рд░рд╢्рди рдХा рдоूрд▓ рдЙрдд्рддрд░ рд▓िрдЦा рдЬाрдиा рдЪाрд╣िрдП (1 рдпा 2 рдкैрд░ाрдЧ्рд░ाрдл рдоें рд╢рдм्рдж рд╕ीрдоा рдЕрдиुрд╕ाрд░ ),
рд╕рдорд╕ाрдордпिрдХी - рдЙрдд्рддрд░ рдХे рддीрд╕рд░े рдпा рдЪौрдеे ( рд╕ाрдоाрди्рдпрддः рддीрд╕рд░े ) рдкैрд░ाрдЧ्рд░ाрдл рдоें рдпрджि рдк्рд░рд╢्рди рд╕े рд╕рдо्рдмंрдзिрдд рдХोрдИ рд╕рдорд╕ाрдордпिрдХ рдШрдЯрдиा / рдЙрдкрд▓рдм्рдзि рдЖрджि рд╣ो рддो рдЙрд╕рдХा рдЕрд╡рд╢्рдп рдЙрд▓्рд▓ेрдЦ рдХрд░ें рдЕрдерд╡ा рд╡рд░्рддрдоाрди рд╕рди्рджрд░्рдн рдоें рдЖрдкрдХे рдЙрдд्рддрд░ рдХी рдк्рд░ाрд╕ंрдЧिрдХрддा рдмрддाрдПं,
   рдиिрд╖्рдХрд░्рд╖ -        рдиिрд╖्рдХрд░्рд╖ рдоें рдЖрдкрдХे рдЙрдд्рддрд░ рдХा рд╕ाрд░ 2 рдпा 3 рд▓ाрдЗрди рдоें рд╕ीрдоिрдд рд╣ोрдиा рдЪाрд╣िрдП, рдЙрдд्рддрд░ рд╕े рдмाрд╣рд░                       рдХे рдиिрд╖्рдХрд░्рд╖ рдиा рд▓िрдЦें, рдЕंрдд рд╣рдоेрд╢ा рд╕рдХाрд░ाрдд्рдордХ, рдПрд╡ं рдмीрдЪ рдХा (Diplomatic) рд╣ोрдиा                         рдЪाрд╣िрдП, рднрд▓े рд╣ी рдкूрдЫा рдЧрдпा рдк्рд░рд╢्рди рдХिрддрдиा рд╣ी рдирдХाрд░ाрдд्рдордХ рдХ्рдпों рдиा рд╣ो, рдХृрдкрдпा рднाрд╡рдиाрдУं рдоें рдиा рдмрд╣ें, рдпрд╣ рднी рдПрдХ рдЯेрд╕्рдЯ рд╣ै, рдЖрдкрдХे рдЙрдд्рддрд░ рдоें рд╣рдоेрд╢ा рд╕рдХाрд░ाрдд्рдордХрддा
                (Positive Attitude) рджिрдЦрдиा рдЪाрд╣िрдП, рдЖрдкрдХा рджृрд╖्рдЯिрдХोрдг рд╣рдоेрд╢ा рдЖрд╢ाрд╡ाрджी рд╣ोрдиा
                    рдЪाрд╣िрдП рдиिрд░ाрд╢ाрд╡ाрджी рдирд╣ीं

рдЙрдд्рддрд░ рдоें рддрде्рдпों рдПрд╡ं рдбाрдЗрдЧ्рд░ाрдо , рдл्рд▓ोрдЪाрд░्рдЯ рдЖрджि рдХे рдХाрд░рдЧрд░ рдк्рд░рд╕्рддुрддि рдХी рджрд░рдХाрд░ рд╣ोрддी рд╣ै, рдЬिрд╕рдХे рдЖрда рд╕िрдж्рдзांрдд рд╣ैं —

1) рдоुрдЦ्рдп рд╢рдм्рджों рдХो рд░ेрдЦांрдХिрдд рдХрд░ें,

2) рдЕрдкрдиे рдЙрдд्рддрд░ рдоें рдЬो рдЕрдж्рдпрддрди рдЬाрдирдХाрд░ी (рдЕрдкрдбेрдЯ्рд╕) рдЖрдкрдиे рд╢ाрдоिрд▓ рдХी рд╣ै, рдЙрд╕े рд░ेрдЦांрдХिрдд рдХрд░ें,

3) рдЕрдкрдиे рдк्рд░рд╕्рддुрддीрдХрд░рдг рдХो рдк्рд░рднाрд╡рд╢ाрд▓ी рдмрдиाрдиे рдХे рд▓िрдП рд╕рд░рд▓ рдбाрдпрдЧ्рд░ाрдо्рд╕, рдл्рд▓ो рдЪाрд░्рдЯ्рд╕ рдЖрджि рдмрдиाрдПँ, рдХिंрддु рдпाрдж рд░рдЦें, рд╡े рдЕрдиाрд╡рд╢्рдпрдХ рди рд╣ों,

4) рдЙрди рдбाрдпрдЧ्рд░ाрдо्рд╕, рдл्рд▓ो рдЪाрд░्рдЯ्рд╕ рдЖрджि рдХी рд╡्рдпाрдЦ्рдпा рдХрд░рдиी рдЪाрд╣िрдП рдФрд░ рдЙрди्рд╣ें рдЕрд╕्рдкрд╖्рдЯ рдирд╣ीं рдЫोреЬा рдЬाрдиा рдЪाрд╣िрдП,

5) рд╣рд░ рдеीрдо рдХे рдХुрдЫ рдорд╣рдд्рдд्рд╡рдкूрд░्рдг рд╢рдм्рдж рд╣ोрддे рд╣ैं рдФрд░ рдкрд░ीрдХ्рд╖рдХ рдЖрдкрд╕े рдЙрдирдХा рдЙрд▓्рд▓ेрдЦ рдХिрдП рдЬाрдиे рдХी рдЕрдкेрдХ्рд╖ा рд░рдЦрддा рд╣ै,

6) рдк्рд░рд╢्рди рдХे рд╡рдХ्рддрд╡्рдп (рд╕्рдЯेрдЯрдоेंрдЯ) рдХो рдЕрдкрдиे рдЙрдд्рддрд░ рдоें рдХрд╣ीं рдПрдХीрдХृрдд рдХрд░рдиे рдХा рдк्рд░рдпाрд╕ рдХрд░ें. рдЗрд╕рд╕े рдЖрдкрдХा рдЙрдд्рддрд░ рд╕ंрдХेंрдж्рд░िрдд (рдлोрдХрд╕्рдб) рдФрд░ рд╕ुрдЧрдаिрдд рдмрдирддा рд╣ै,

7) рдкрд░ीрдХ्рд╖ा рд╕े рдаीрдХ рдкрд╣рд▓े рдЕрдкрдиे рддीрди-рдЪाрд░ рдмрд╣ुрдоूрд▓्рдп рдШंрдЯे рд╡िрд╖рдп рдХे рдбाрдпрдиेрдоिрдХ рдкрд╣рд▓ुрдУं рдХो рджें. рдЗрд╕рдоें рдирд╡ीрдирддрдо рдЬाрдирдХाрд░ी, рд░िрдкोрд░्рдЯ्рд╕, рдбाрдпрдЧ्рд░ाрдо्рд╕ рдЖрджि рд╢ाрдоिрд▓ рд╣ैं. рдЕंрддिрдо рдХ्рд╖рдгों рдоें рдЗрди рдкрд░ рдПрдХ рд╡िрд╣ंрдЧрдо рджृрд╖्рдЯि рдоाрдд्рд░ рдбाрд▓рдиा рднी рдЗрди्рд╣ें рдЬीрд╡ंрдд рдмрдиा рджेрддा рд╣ै рдФрд░ рдЖрдкрдХी рдпाрджрджाрд╢्рдд рдоें рддाрдЬा рдХрд░ рдЬाрддा рд╣ै (рдмрд╢рд░्рддे рдЖрдкрдиे рдЙрди्рд╣ें рдкрд╣рд▓े рдкреЭा рд╣ो), рдЬिрд╕рд╕े рдЙрди्рд╣ें рдкрд░ीрдХ्рд╖ा рдоें рдЬ्рдпाрджा рдк्рд░ाрдоाрдгिрдХрддा рд╕े рдк्рд░рд╕्рддुрдд рдХрд░рдиा рд╕ंрднрд╡ рд╣ोрддा рд╣ै. рдпрд╣ рдХाрдлी рдЕंрддрд░ рдкैрджा рдХрд░ рджेрддा рд╣ै.

рдпाрдж рд░рдЦें :-

"рдЕрдзिрдХ рдкреЭाрдИ рдирд╣ीं, рдмрд▓्рдХि рдЙрдкрдпोрдЧी рдкреЭाрдИ рдЙрдд्рдХृрд╖्рдЯрддा рдХी рдУрд░ рд▓े рдЬाрддी рд╣ै."

8. рдЕрдкрдиे рдЙрдд्рддрд░ рдХो рдФрд░ рдЕрдзिрдХ рдЙрдкрдпोрдЧी рдмрдиाрдпें:

рдпрд╣ рд╕ुрдиिрд╢्рдЪिрдд рдХрд░рдиे рдХे рд▓िрдП рдХि рдЖрдкрдХे рдЙрдд्рддрд░ рдоें рд╕рд╣ी рдЖрд╡рд╢्рдпрдХ рдЬाрдирдХाрд░िрдпां рд╡िрдж्рдпрдоाрди рд╣ैं, рдЗрд╕े рд╕рдмрд╕े рд╕ंрднрд╡ рдХाрд░рдЧрд░ рддрд░ीрдХे рд╕े рд╡िрднाрдЬिрдд рдХрд░ें। рдЙрдд्рддрд░ рдХो рдФрд░ рдЕрдзिрдХ рдкрдардиीрдп рдк्рд░ाрд░ूрдк рдоें рдк्рд░рджрд░्рд╢िрдд рдХрд░рдиे рдХे рд▓िрдП рддाрд▓िрдХा, рдЪाрд░्рдЯ, рдЪिрдд्рд░ рдФрд░ рддрде्рдпों рдХा рдк्рд░рдпोрдЧ рдХрд░ें। рд▓ेрдХिрди рдЙрдд्рддрд░ рдХो рдЕрд╡्рдпрд╡рд╕्рдеिрдд рдХрд░рдиे рд╕े рдмрдЪें।

9. рдкреЭें рдФрд░ рд░िрд╡िрдЬ़рди рдХрд░ें:

рджूрд╕рд░ों рд╕े рдмेрд╣рддрд░ рдк्рд░рджрд░्рд╢рди рдХрд░рдиे рдХे рджрдмाрд╡ рдоें, рд╕्рдкेрд▓िंрдЧ рдоें рдЧрд▓рддिрдпां рдФрд░ рддाрд░्рдХिрдХ рдд्рд░ुрдЯिрдпां рд╣ो рд╕рдХрддी рд╣ैं। рдпрд╣ рд╕ुрдиिрд╢्рдЪिрдд рдХрд░ें рдХि рдЖрдкрдиे рдЙрдд्рддрд░ рдХो рдкूрд░्рдг рдЪिрди्рд╣िрдд рдХрд░рдиे рд╕े рдкрд╣рд▓े, рдЗрд╕ рдкрд░ рдПрдХ рдиреЫрд░ рдбाрд▓ рд▓ी рд╣ै। UPSC рд╕िрд╡िрд▓ рд╕ेрд╡ा рдкрд░ीрдХ्рд╖ा рдоें рдПрдХ-рдПрдХ рдЕंрдХ рдмрд╣ुрдд рдоाрдпрдиे рд░рдЦрддा рд╣ै।
рдиिрд╖्рдХрд░्рд╖ рдХे рддौрд░ рдкрд░, UPSC рд╕िрд╡िрд▓ рд╕ेрд╡ा рдоुрдЦ्рдп рдкрд░ीрдХ्рд╖ा рдХो рдЙрдд्рддीрд░्рдг рдХрд░рдиे рдХे рд▓िрдП, рдк्рд░рдд्рдпेрдХ рд╡िрд╖рдп рдХो рдз्рдпाрди рдоें рд░рдЦрддे рд╣ुрдП рдЖрдкрдХो 2 рдШंрдЯे рдХी рд╕рдордп рд╕ीрдоा рдХे рддрд╣рдд 20-25 рдк्рд░рд╢्рдиों рдХो рд╣рд▓ рдХрд░рдиे рдХी рдХ्рд╖рдорддा рдХो рд╡िрдХрд╕िрдд рдХрд░рдиा рд╣ोрдЧा।рдПрд╡ं 
CGPSC рд░ाрдЬ्рдп рд╕ेрд╡ा рдкрд░ीрдХ्рд╖ा рдоें 2 рдШंрдЯे рдоें 32 - 38 рдк्рд░рд╢्рдиों рдХो , рд╕ाрде рд╣ी рдЙрдд्рддрд░ рд▓िрдЦрдиे рдХे рд▓िрдП рджिрдП рдЧрдП рд╕्рдеाрди рдХे рдХрдоी рдХो рджेрдЦрддे рд╣ुрдП рдХрдо рдЕंрдХ рд╡ाрд▓े рдк्рд░рд╢्рди рдЬैрд╕े 2 рдЕंрдХ ( 30 рд╢рдм्рдж ), 4 рдЕंрдХ ( 60 рд╢рдм्рдж ) рдоें рдХी-рд╡рд░्рдб्рд╕ рдФрд░ рдлैрдХ्рдЯ рдЖрдзाрд░िрдд рдЙрдд्рддрд░ рд▓िрдЦрдиे рдХा рдк्рд░рдпाрд╕ рдХрд░े.
"рд╕ुрдиिрд╢्рдЪिрдд рд╕рдлрд▓рддा рдХे рд▓िрдП рдк्рд░рдд्рдпेрдХ рдЯेрд╕्рдЯ рдЕрд╡рд╢्рдп рд▓िрдЦें"
рд╕्рд╡рдпं рдХे рдЕрдиुрднрд╡ рдХे рдЖрдзाрд░ рдкрд░ рджिрдпा рдЧрдпा рд╕ुрдЭाрд╡ - рдЪंрдж्рд░рдк्рд░рдХाрд╢ рдкाрдд्рд░े , рд╕ीрдИрдУ @рдкंрдЪाрдпрдд рдПрд╡ं рдЧ्рд░ाрдоीрдг рд╡िрдХाрд╕ рд╡िрднाрдЧ рдЫрдд्рддीрд╕рдЧреЭ рд╢ाрд╕рди
рдпрджि рдпрд╣ рдкोрд╕्рдЯ рдкрд╕ंрдж рдЖрдпे рддो рдХृрдкрдпा рдЕрдзिрдХ рд╕े рдЕрдзिрдХ рд╢ेрдпрд░ рдХрд░ें, рдЕрдкрдиे рд╕ुрдЭाрд╡ рдПрд╡ं рд╢ंрдХाрдПं рдиीрдЪे рдХрдоेрди्рдЯ рдмॉрдХ्рд╕ рдоें рднेрдЬें.




Download our android app on Google play store at  https://play.google.com/store/apps/details?id=com.yesUcan

Follow us on twitter https://twitter.com/yesucan9


for more details log on to http://yesucan.in
Share on Google Plus

About Unknown

This is a short description in the author block about the author. You edit it by entering text in the "Biographical Info" field in the user admin panel.
    Blogger Comment
    Facebook Comment

0 comments:

Post a Comment